گوشی های هوشمند، رایانش ابری، هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و بلاک چین برخی از نمونه های انقلابی هستند که در گذشته توجه مخاطبان دنیای فناوری را به خود جلب کرده اند. “متاورس” (Metaverse) یکی از جدیدترین واژه های کلیدی در دنیای فناوری محسوب می شود. این تکنولوژی پیچیده چنان توجهات را به سوی خود جلب کرده که به یک هدف کلان برای بسیاری از غول های فناوری جهان تبدیل شده است.
متاورس چیست؟ این کلمه از ترکیب دو کلمه متا (Meta) به‌معنی ماورایی و ورس (Verse) ساخته شده است. ورس در واقع کوتاه شده کلمه Universe به‌معنی جهان است. ترکیب این دو لغت، لغت جهان ماورایی را می‌سازد. باید به این نکته توجه کنیم که با مفهومی کاملا غیرفیزیکی و غیرقابل لمس طرف هستیم. «ماورایی» در این عبارت یک تعریف تبلیغاتی نیست؛ در عمل هم دنیای متا کاملا غیرماورایی است و با مفهومی بسیار پیچیده مواجه هستیم.
متاورس در واقع به معنای دنیایی است که از فضاهای دیجیتال سه بعدی تشکیل شده است. کاربران عادی در حالیکه در دنیای فیزیکی پشت لپ تاپ خود نشسته اند، می توانند آواتاری سه بعدی از خود تولید کنند که در این دنیای مجازی به گشت و گذار و تفحص بپردازند. متاورس را می توان یک فضای مشترک مجازی از واقعیت فیزیکی، بازی های آنلاین، واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و ارزهای دیجیتال تعریف کرد.
کارشناسان متاورس را واقعیت مجازی یا Virtual Reality می دانند.
در متاورس کاربران قادرند در فضای دیجیتالی که به واسطه رایانه ایجاد شده، تعامل و ارتباط دو طرفه برقرار کنند. در جهان واقعیت مجازی کاربران می توانند به انجام شغل روزمره بپردازند، با همدیگر بازی کنند و فعالیت هایی ماورای تصورات خود داشته باشند. کاربران با استفاده از هدست های واقعیت مجازی می توانند در انواع کنسرت ها، ملاقات ها و سمینار ها شرکت نمایند.
از اولین شرکت های موجود جهان که از متاورس حمایت کرد مارک زاکربرگ و شرکت او فیس بوک بودند. زاکربرگ در سال 2021 اعلام کرد ده میلیارد دلار در آزمایشگاه واقعیت مجازی سرمایه گذاری می کند تا هدست های VR را تولید نماید. یکی از دلایلی که زاکربرگ نام شرکت فیسبوک را به متا تغییر داد، آن است که متاورس را مرز بعدی می داند. او عقیده دارد که طی 5 تا 10 سال آینده قابلیت های تکنولوژی متاورس همه گیر خواهد شد.
فیسبوک از اواسط پاییز 2021 در تلاش است تمام پروژه‌های خود را زیر چتر متاورس قرار دهد. در واقع کاربران فیسبوک می‌توانند در صورت موفقیت این ایده ها به جای چرخیدن مجازی در صفحات فیسبوک، اینستاگرام یا ارسال پیام از طریق واتس اپ در دنیای زندگی کنند که تمام این پروژه‌ها واقعیت مجازیِ نزدیک به واقعیت واقعی هستند. کارشناسان می‌گویند فیسبوک منابع مالی و دانش کافی برای پیش‌برد چنین پروژه‌های عظیمی را در اختیار دارد.
پرسش اساسی که باید پاسخی برای آن پیدا کنیم این است که چنین دنیایی چه کاربردی برای ما خواهد داشت و چه نقشی می تواند در زندگی روزمره و ابعاد مختلف جامعه ایفا نماید؟ بر اساس اهداف و رویکرد های تعیین شده برای تکنولوژی متاورس می توان گفت این موضوع در مباحثی نظیر جلسه مجازی، آموزش مجازی، مشاغل مجازی، گردشگری مجازی، مالکیت مجازی، اقتصاد مجازی و سایر موضوعات نقش داشته باشد.
این دنیای مجازی با استفاده از اینترنت خلق می‌شود و مشابه دنیای واقعی است که هنوز فاصله زیادی با خلق چنین دنیایی داریم.
اولین چالش جدی، چالش زیرساخت است. در واقع به اینترنت‌های بسیار قدرتمند و کامپیوترهای کوانتمی نیاز داریم. این موضوع درحال حاضر یک ایده و رویای بزرگ است. هرچند گوگل می‌گوید در سال‌های آینده پردازنده‌های کوانتمی را توسعه خواهد داد اما می‌دانیم که این ادعا بیشتر تبلیغاتی است.
اگر هنوز تصور متاورس برایتان دشوار است، ویدئوی مفهومی زیر چشم‌انداز بسیار هیجان‌انگیزی از آینده زندگی بشر را در این دنیا به تصویر کشیده است:
