در عصری که آسیب های رسانه ها تعداد قابل توجهی از فرزندان را تحت تاثیر قرار داده است، تربیت رسانه ای فرزندان به شیوه های اصولی و صحیح امری ضروری به نظر است. بی توجهی و بیخیالی والدین نسبت به تربیت رسانه ای فرزندان آن ها می تواند آسیب هایی را برای جامعه و خود فرد بوجود بیاورد که شاید هیچ گاه قابل جبران و اصلاح نباشد.
در این مطلب مباحثی درباره کلیات تربیت رسانه ای عنوان خواهیم کرد.
مسئولیت والدین تنها در تامین نیازهایی همچون پوشاک و خوراک و محبت کردن محدود نمی شود. پدر و مادر مسئولیت مهم دیگری نیز دارند که در واقع تامین خوراک ذهن و روح رقم زدن آینده فرزندان شان است.
نه شبکه های تلویزیونی و ماهواره ای و نه رسانه های اجتماعی همچون اینستاگرام و … و نه اینترنت هیچ یک نمی توانند جایگزین خانواده شوند.
پدر و مادر یکی از عناصر بسیار مهم و تاثیر گذار در تربیت فرزندان هستند.
کنجکاوانه قصد امتحان کردن همه چیز را دارد
و مسلما هیچ شناختی از خوب و بد رسانه ها و آسیب های آن ها ندارد و به راحتی میتواند مسیر نادرست را در پیش بگیرد.
همان طور که پدر و مادر نسبت به خوراک، پوشاک و سلامت جسمی کودکان خود دغدغه دارند باید نسبت به فضای رسانه ای که با سلامت روح انسان ها و به خصوص فرزندان ارتباط دارد نیز دغدغه داشته و به آن اهمیت دهند.
والدینی که به این موضوع مهم اهمیت می دهند، هم خود را در رابطه با این موضوع بروز می کنند و هم از لحاظ سواد رسانه ای نیز فرزندان خود را تربیت می کنند، موجبات رشد و موفقیت آن ها را در آینده رقم خواهند زد.
«سواد رسانه‌ای» و «تربیت رسانه‌ای» دو مفهوم با نسبتا ظاهر مشابه هستند که در جزییات مقصود و مرادشان با هم متفاوت است.
سواد رسانه‌ای یا Media Literacy در یک تعریف بسیار کلی عبارت است از یک نوع درک و دانش متکی بر مهارت است که براساس آن می‌توان انواع رسانه‌ها و انواع تولیدات آنها را شناخت و از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد.
اما در تربیت رسانه ای باید توجه داشت که مبنای تربیت بسیار مهم است.
در مقوله تربیت رسانه ای 4 گام ملاک بوده که عبارت اند از:
1. رژیم مصرف رسانه ای یا آداب صحیح مصرف رسانه
2. مواجه نقادانه با پیام های رسانه ای یا تفکر انتقادی
3. جریان شناسی رسانه ای(فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و …)
4. تولید رسانه ای(شیوه ها و تکنیک های تولید)
که البته باید توجه داشت دایره استحفاظی آن را در امر تربیت و رشد است.
1. رژیم مصرف رسانه ای یا آداب صحیح مصرف رسانه:
رژیم مصرف رسانه ای یعنی توجه به کاربردها و محدودیت هـای هر رسانه و شناخت و فواید و مضرات آنها و تعیین میزان و نحوه استفاده هر رسانه برای استفاده هوشمندانه و قانونمدار و کنترل آسیب های آن است.
در این موضوع باید به میزان استفاده، نوع استفاده، مکان استفاده، زمان استفاده و وسیله استفاده توجه نمود و برای برنامه ریزی کرد.
2. مواجه نقادانه با پیام های رسانه ای یا تفکر انتقادی:
تفکر انتقادی یا تفکر نقادانه تفکری است که در مواجه با پیام ها در جستجوی شواهد، دلایل و مدارک مستند برای یک قضاوت و نتیجه گیری است و یا برای دستیابی به چنین قضاوت و نتیجه گیری خواستار دلیل، شواهد و مدارکی است.
فرزندان با یادگیری اصول تفکر انتقادی در مواجه با پیام ها زودباوری را کنار گذاشته و وبه مخاطبان و مصرف کنندگان منتقد و تیزبینی تبدیل می شوند.
3. جریان شناسی رسانه ای(فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و …):
در این مرحله باید چند پرسش اساسی را بررسی کنیم، یعنی: پیامـی را که ما دریافت می کنیم را چه کسی تولید می کند؟ پیام برای چه مخاطبی تولید شده است؟ چه پیامی در متن رسانه ای گنجانـده شـده اسـت؟ بــه چــه منظــور و هدفــی پیــام تولیــد شــده اســت؟ تولیدکننــدگان با چــه ابــزاری و تکنیکــی پیــام را تولید کرده اند؟
4. تولید رسانه ای(شیوه ها و تکنیک های تولید):
در این مرحله توانمندسازی مخاطبان به منظور تولید محتوای فاخر رسانه ای متناسب بـا فرهنگ و الزامات بومی جامعه با اتکا به مهارت ها و ایجاد پیام رسانه ای مـورد توجـه اسـت که این مرحله معمولا در مباحث سواد رسانه ای مورد غفلت واقع می شود. با آموزش این موضوع به فرزندان خود می توانید آن ها را برای یک کسب و کار موفق در آینده آماده کنید.
